Bildiğiniz gibi güneşin battığı yön batıyı gösterir. Bu sayede bulunduğumuz konuma göre diğer yönleri de belirleyebiliriz. Fakat elimizde bir de pusula varsa, güneşe göre bulduğumuz kuzey ile pusulanın bize gösterdiği kuzeyin tam olarak aynı yön olmadığını görürüz. Çünkü güneşe göre bulduğumuz kuzey coğrafik kuzeyken pusulanın bize gösterdiği kuzey magnetik kuzeydir. Bu kuzeyler birbirinden farklıdır.

Coğrafik Kuzey

Dünyamız kendi etrafında bir eksen doğrultusunda dönmektedir. Bu eksenin geçtiği noktalar coğrafik kuzey ve coğrafik güneydir.

Coğrafik kuzey, 90° kuzey enleminde yani kuzey kutbunda bulunur. Haritalarda ve pek çok yön bulma cihazlarında coğrafik kuzey esas alınmıştır.

Magnetik Kuzey

Dünyamız dev bir mıknatıs gibidir. Bu nedenle dünyamızın magnetik alanı pusula iğnesini hareket ettirerek bize magnetik kuzeyi gösterir. Fakat dünyanın dönüş ekseni ile magnetik alan çizgilerinin ortaya çıktığı yer aynı değildir. Magnetik kuzey günümüzde Kanada'nın Ellesmere adası üzerindedir. Bu ada kuzey kutbundan yani coğrafik kuzeyden yaklaşık olarak 500 kilometre uzaklıktadır.

Magnetik kuzey dünyanın magnetik alanındaki değişimler sonucunda zamanla yer değiştirmektedir. Bu nedenle magnetik kuzey Kanada'dan Sibirya'ya doğru hareket etmektedir. Coğrafik kuzeyde ise herhangi bir yer değişimi olmaz.

Magnetik Sapma

Magnetik sapma, coğrafik yönlerden magnetik yönleri veya magnetik yönlerden coğrafi yönleri bulabileceğimiz bir değerdir. Bu değer her bölge veya şehir için farklıdır. Örneğin Ankara için magnetik sapma 5° 46' Doğu'dur. Yani coğrafik kuzeyin 5° 46' Doğu'su Ankara için magnetik kuzeydir.

Aşağıdaki resimde Ankara için coğrafik kuzey ve magnetik kuzey yön farklarını görebilirsiniz. İki yön arasında 5° 46' lık bir fark bulunmaktadır.

magnetic-declination.com sitesini ziyaret ederek tüm şehirler için magnetik sapma değerlerine ulaşabilirsiniz.