Casus Belli (Telaffuz : Kasus Beli) ve Casus Foederis (Telaffuz : Kasus Fodıris) Latince'den türemiş politik tanımlardır. Bir ülke savaşa girmeden önce haklı gerekçesini dünyaya açıklamak zorundadır. Aksi takdirde ittifaklarından, diğer ülkelerden ve halkından destek bulamaz. Aksine büyük protestolar ve yaptırımlar ile karşılaşır. İşte bu haklı gerekçe sonrasındaki savaş ilanına Casus Belli denir.

Casus Foederis ise bir ülke ittifakının (veya ittifaklarının) ortaya çıkan olaya hangi durumda müdahale edeceğini belirtir. Örneğin ortak savunma anlaşması imzalayan iki ülkeden birine saldırı gerçekleşirse, Casus Foederis durumu oluşur ve anlaşmada yer alan diğer ülke saldırıya uğrayan ülkeyi korumak için savaşa dahil olabilir.

İkinci dünya savaşından sonra kurulan Birleşmiş Milletler (BM) savaşları engellemek için katı önlemler almıştır. Bu önlemlere göre BM'ye üye devletlerin savaşa girmesi yasaklanmıştır (2019'da BM'nin 195 üye ülkesi vardır). Ancak bir ülke kendini veya ittifakını savunmak için veya BM'nin onayı ile savaşa girebilir. Bu durumlar için önce Casus Belli veya Casus Foederis ilan etmek gerekir.

Tarihte Casus Belli Durumları

I. Dünya Savaşının Başlaması : Haziran 1914 yılında Avusturya-Macaristan veliahtı Ferdinand bir suikast sonucunda öldürülmüştür. Suikasti gerçekleştiren bir Sırp milliyetçisidir ve Avusturya-Macaristan topraklarında yaşayan Sırpların özgürleştirilmesi amacıyla kurulan "Siyah El" adındaki örgütün üyesidir. Bu örgüt daha önceleri de soylulara saldırılarda bulunmuştur. Veliaht Ferdinand'ın öldürülmesi Casus Belli ilanına neden olmuş ve Avusturya-Macaristan Sırbistan'a savaş açmıştır. Diğer ülkelerinde bu savaşa katılması ile I. Dünya Savaşı başlamıştır.

Vietnam Savaşının Başlaması : 2 Ağustos 1964 yılında Kuzey Vietnam karasularına giren Amerika'ya ait USS Maddox isimli uçak gemisi Kuzey Vietnam ordusu tarafından takip edilmiş, 3 el uyarı amaçlı top ateşinde bulunan USS Maddox saldırıya uğramıştır. 2 gün sonra USS Maddox gemisi tekrar Vietnam karasularına girmiş, Kuzey Vietnam ordusu yeniden USS Maddox uçak gemisine saldırmıştır. Amerika bu saldırıyı Casus Belli olarak nitelendirmiş ve Kuzey Vietnam'a savaş açmıştır. Sonradan 2. saldırının gerçekleşmediği, hava olaylarının gemi kaptanı tarafından saldırı sanıldığı gibi açıklamalar yapılsa da savaş devam etmiştir.

Yunanistan Karasuları : 1995 yılında Yunanistan karasularını 6 milden 12 mile çıkardığını duyurmuştur. Türkiye ise bu kararın uygulanması durumunda Casus Belli ilan edeceğini açıkmıştır.

Tarihte Casus Foederis Durumları

Pasifik Savaşı : 1879 yılında gerçekleşen Bolivya - Şili savaşında, Bolivya Casus Foederis ilan eder ve ittifakta olduğu Peru'nun savaşa dahil olmasını talep eder. Çünkü Bolivya ve Peru arasında daha önceden ortak savunma anlaşması imzalanmıştır. Böylece Peru da savaşa dahil olur.

İkiz Kuleler Saldırısı : NATO Eylül 2011 yılında gerçekleşen İkiz Kuleler saldırısı sonrasında Amerika'ya destek vermiştir. Bu durum bir Casus Foederis'dir. Çünkü NATO kurallarına göre (5. Anlaşma) bir NATO ülkesi saldırıya uğrarsa, diğer NATO ülkeleri saldırıya uğrayan ülkeye destek verirler.